Đối với dân lập trình sử dụng công nghệ Microsoft thì Visual Studio là báu vật không thể thiếu trong kho đồ nghề. Giờ đây, khi năm 2015 đến gần, Microsoft đang gấp rút tung ra phiên bản Visual Studio 2015 hứa hẹn có nhiều thay đổi lớn so với những phiên bản trước đây.


Về phần Visual Studio 2015, phiên bản mới này sẽ mở rộng khả năng lập trình cho các nền tảng iOS, Android và Windows nhờ việc hỗ trợ các công cụ biên soạn Slang, LLVM và C++ . Để hỗ trợ tốt hơn cho việc phát triển ứng dụng di động với .NET và cũng là một phần của mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Microsoft và Xamarin, lập trình viên giờ đây có thể cài đặt trực tiếp Xamarin từ Visual Studio và phiên bản Xamarin Starter Edition cũng được phát hành miễn phí bắt đầu từ cuối năm nay. Thêm vào đó, đối với lập trình viên web có nhu cầu phát triển các ứng dụng nền tảng đám mây dành cho thiết bị di động, Microsoft cũng đã phát hành phiên bản final của bộ công cụ Apache Cordova.


Sau khi khởi động lần đầu, thoạt nhìn thì Visual Studio 2015 trông có vẻ không khác gì mấy so với bản 2013. Tuy nhiên, có một điểm thay đổi rất nhỏ đó là thanh menu giờ đây không còn dùng chữ in hoa nữa. Sở dĩ có sự thay đổi này là vì sau khi tung ra bản 2013 với menu có chữ in hoa, cộng đồng lập trình viên phản đối dữ dội, thậm chí họ còn làm một plugin để bỏ cái kiểu in hoa. Sau khi lắng nghe phản hồi từ cộng đồng, Microsoft quyết định cho cái menu quay về kiểu cũ, chỉ viết hoa chữ cái đầu tiên. Tuy nhiên, nếu bạn khác người và thích kiểu menu in hoa toàn bộ, bạn có thể thay đổi tùy chọn này trong hộp thoại Tool > Options.





Thay đổi về giao diện không có gì đáng kể, và đây cũng không phải là vấn đề lớn. Đa số lập trình viên chỉ quan tâm về khung soạn thảo code nằm giữa màn hình. Chính tại nơi này ta sẽ dành rất nhiều thời gian cho dự án. Những thay đổi của nó sẽ quyết định hiệu suất viết code của lập trình viên.





Trong các bản Visual Studio trước, khi rê chuột lên một biến, một tooltip hiển thị thông tin liên quan đến biến đó. Trong Visual Studio 2015, tooltip đã được lên đời. Giờ đây nó đã có thêm một biểu tượng phía trước và thông tin được đánh dấu bằng nhiều màu sắc chứ không chỉ một màu đen như trước. Tính năng sửa lỗi nhanh của Visual Studio đã có từ lâu, nhưng trong Visual Studio 2015, khi rê chuột lên một lỗi, một biểu tượng bóng đèn xuất hiện phía bên trái.





Khi click vào bóng đèn, một danh sách sổ xuống. Danh sách này là các giải pháp sửa lỗi mà Visual Studio nghĩ là phù hợp. Bên dưới tooltip có một đường link Show potential fixes mà khi click vào, ta sẽ được cung cấp thêm nhiều thông tin quý giá giúp sửa lỗi nhanh chóng. Để truy cập nhanh tính năng này mà không phải đụng đến chuột, ta dùng tổ hợp phím quen thuộc Ctrl + .. Khi di chuyển qua lại trên từng mục trong danh sách của bóng đèn, ta sẽ được cung cấp thêm thông tin chi tiết về lỗi, đồng thời được xem trước cả những thay đổi trong code trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Để chọn một giải pháp được đề xuất, ta nhấn Enter.







Cái bóng đèn trong Visual Studio 2015 quả nhiên rất lợi hại. Nhưng vẫn chưa hết, ngoài việc hỗ trợ sửa lỗi, nó còn giúp gợi ý trong quá trình viết code. Cụ thể, nó sẽ hiển thị những phương pháp refactor phù hợp với ngữ cảnh hiện tại, đi kèm theo là một preview để xem trước những thay đổi sẽ thực hiện. Để xem chi tiết những thay đổi này, ta có một đường link Preview changes ngay bên dưới.







Ngoài ra, bóng đèn còn có một tuyệt chiêu gọi là phân tích mã theo thời gian thực. Tính năng này bao gồm nhiều quy tắc (rule) nhằm ràng buộc ta khi viết code, giúp tránh những lỗi do cẩu thả hoặc lười biếng gây ra. Để tạo ràng buộc, hay còn gọi là bộ phân tích (analyzer), ta có thể tự viết hoặc tải package thông qua NuGet. Chỉ cần bật NuGet Package Manager và gõ từ khóa “analyzer”, ta sẽ nhận được một danh sách các analyzer cho từng trường hợp cụ thể.







Bạn đang viết code T-SQL và thường có thói quen không gõ dấu chấm phẩy cuối mỗi câu lệnh? Đã có sẵn một analyzer cho bạn và nó sẽ la lối om sòm nếu bạn không theo đúng rule của nó. Bạn đang dùng dịch vụ Azure? Cũng có luôn một analyzer nằm sẵn chờ bạn. Để biết thêm thông tin về từng analyzer, ta có thể xem trong phần mô tả (description) của NuGet. Sau khi tiến hành cài đặt một analyzer, Visual Studio 2015 sẽ thêm vào project một file packages.config. Trong phần References, ta sẽ có thêm mục Analyzers chứa tất cả các analyzer đã cài đặt.


Bên trong analyzer chứa các quy tắc (rule) được áp dụng để kiểm tra code. Biểu tượng phía trước mỗi rule cho biết đấy là kiểu cảnh báo gì: warning (tam giác vàng có dấu chấm thang), error (hình tròn đỏ có dấu x) hoặc message (hình tròn xanh có chữ i). Tất cả những quy tắc mà ta vi phạm đều được liệt kê trong Error List. Không chỉ có thế, khi click vào cái bóng đèn thần, ta cũng được nhắc nhở về những quy tắc này. Visual Studio 2015 dùng mọi cách để cảnh báo ta về rule đã vi phạm để đảm bảo code đạt chất lượng tốt nhất. Với tính năng mới này, ta không còn lý do biện hộ “vì tôi quá bận nên không làm theo chuẩn” được nữa. Kết quả là code sẽ dễ bảo trì và nâng cấp về sau.


Có thể nói, tính năng nổi bật nhất trong phiên bản Visual Studio 2015 lần này là cái bóng đèn hiện ra ở đầu dòng. Khi thấy bóng đèn xuất hiện, ta biết rằng Visual Studio phát hiện ra cái gì đó trong code, có thể là lỗi hoặc đề xuất refactor nào đó, ta nên dành chút thời gian để xem thử những đề nghị Visual Studio đưa ra có hợp lý chăng. Bên cạnh đó, tính năng phân tích mã theo thời gian thực thông qua các rule của analyzer thực sự là một viên ngọc quý trong bản 2015. Nó ràng buộc lập trình viên vào khuôn khổ, khiến ta viết code sao cho đúng chuẩn, tránh lối viết tắt, viết ẩu rồi gây ra hậu quả khôn lường.